De regels voor het inhuren van ZZP'ers in 2025

Per 1 januari 2025 is de Belastingdienst weer begonnen met het controleren op schijnzelfstandigheid van ZZP’ers. Naheffingen kunnen het gevolg zijn indien de arbeidsrelatie als werknemerschap gekwalificeerd wordt. Voor 2025 geldt een “zachte landing” waarin geen boetes uitgedeeld worden. Beide partijen lopen risico's als iemand als zzp’er werkt, maar eigenlijk in loondienst is. Opdrachtgevers c.q. werkgevers kunnen geconfronteerd worden met naheffingsaanslagen loonheffingen.

Wanneer is sprake van schijnzelfstandigheid? Schijnzelfstandigheid is wanneer iemand zich presenteert als zelfstandige terwijl er volgens het arbeidsrecht sprake is van een dienstverband. Kort gezegd: wanneer iemand als zzp’er werkt, maar het werk niet zelfstandig uitvoert. Er is dan dus geen sprake van een opdrachtgever en -nemer, maar van een werkgever en een werknemer.

Handhaving per 1-1-2025

Op 1 januari is er een einde gekomen aan het zogenaamde handhavingsmoratorium. Er wordt nu weer actief gehandhaafd op de juiste kwalificatie van arbeidsrelaties binnen de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (Wet DBA). Stelt de Belastingdienst schijnzelfstandigheid vast? Dan kunnen ze direct correctieverplichtingen en naheffingsaanslagen loonheffingen opleggen. Pas in 2026 kunnen boetes uitgedeeld worden. Naheffen met terugwerkende kracht zal niet verder terug gebeuren dan 1 januari 2025. Tenzij er sprake is van kwaadwillendheid; in dat geval kunnen nu ook al boetes uitgedeeld worden.

Concreet betekent handhaven dat de Belastingdienst bedrijfsbezoeken en boekenonderzoeken uit kan voeren. Indien bij een bedrijfsbezoek het beeld ontstaat dat mogelijk ten onrechte buiten dienstbetrekking wordt gewerkt, kan een boekenonderzoek volgen.

Vooroverleg

Bij twijfel over de inzet van ZZP’ers kan vooroverleg met de Belastingdienst plaatsvinden. De Webmodule Beoordeling Arbeidsrelatie kan ook nog steeds geraadpleegd worden.

Modelovereenkomsten

Er worden sinds 6 september 2024 geen modelovereenkomsten meer door de Belastingdienst beoordeeld. Het gebruik van dergelijke modelovereenkomsten is niet langer houdbaar, omdat modelovereenkomsten geen zekerheid vooraf kunnen geven over het werken buiten dienstverband. De lopende modelovereenkomsten worden nog wel geëerbiedigd tot de einddatum van de overeenkomst.

Een dienstbetrekking heeft de volgende kenmerken:

De werknemer werkt persoonlijk voor de werkgever.
De werkgever betaalt de werknemer voor het werk loon.
Tussen de werkgever en werknemer bestaat een gezagsverhouding.

Drie hoofdcriteria bij de beoordeling arbeidsrelaties

Gezagsverhouding:

Hoeveel zeggenschap heeft de werkende over het werk? Wie bepaalt hoe het werk wordt uitgevoerd en wat de werktijden zijn? Gelden de bedrijfsregels voor de werkende? Kan de opdrachtgever aanwijzingen en instructies geven die de werknemer moet opvolgen?

Arbeid:

Heeft de werkende de vrijheid om zich te laten vervangen en kan hij dat in de praktijk ook doen?

Loon:

Wordt de werkende op factuurbasis per uur of per opdracht betaald en niet bij ziekte? Ligt de vergoeding voor het werk ligt duidelijk hoger dan wat binnen de sector normaal gesproken aan werknemers wordt betaald?

Typische kenmerken van een opdracht die door een zzp’er wordt uitgevoerd:

De werkende bepaalt zelf hoe het werk wordt uitgevoerd en wat de werktijden zijn, niet de opdrachtgever.
Het gaat om een opdracht van kortere duur of een beperkt aantal uren per week.
De werkende voert geen werkzaamheden uit die ook door werknemers worden gedaan binnen de organisatie.
De werkende heeft specifieke kennis en ervaring die niet aanwezig is binnen de organisatie.
De werkende heeft de vrijheid om zich te laten vervangen en kan dat in de praktijk ook doen.
De werkende wordt op factuurbasis per uur of per opdracht betaald. Wanneer per uur wordt betaald, worden alleen de daadwerkelijk gewerkte uren betaald. Bij ziekte ontvangt de werkende niets.
De vergoeding voor het werk ligt duidelijk hoger dan wat binnen de sector normaal gesproken aan werknemers wordt betaald.
De werkende draagt ondernemersrisico en doet eigen investeringen voor het werk. Bijvoorbeeld omdat hij/zij zelf de materialen of apparaten voor het werk moet kopen.
De werkende gedraagt zich naar buiten toe als ondernemer. Bijvoorbeeld doordat hij/zij actief een website beheert en ook andere klussen uitvoert.
Er is een resultaatverplichting met de werkende afgesproken.

Typische kenmerken die horen bij loondienst

De opdrachtgever kan bepalen hoe het werk wordt verricht of wat de werktijden zijn.
Het werk wordt gedurende langere tijd verricht.
De werkende verricht werkzaamheden die ook door werknemers wordt verricht bij die organisatie.
De werkende verricht taken die structureel onderdeel zijn van de organisatie (zoals bouwen bij een bouwbedrijf, of lesgeven op een school).
De werkende verricht het werk persoonlijk. De werkende mag zich alleen met toestemming van de opdrachtgever laten vervangen.
De vergoeding/het salaris voor het werk wordt van tevoren per uur (of per maand) afgesproken en op een vast moment overgemaakt.
De vergoedingen zijn vergelijkbaar met het salaris dat aan werknemers wordt betaald voor gelijksoortig werk.
De werkende loopt weinig ondernemersrisico bij het uitvoeren van het werk en doet weinig eigen investeringen. Bijvoorbeeld omdat de opdrachtgever de kosten draagt als het werk niet goed wordt uitgevoerd.
De werkende presenteert zich naar buiten toe niet als ondernemer. Bijvoorbeeld omdat de werkende zich weinig of niet aanbiedt voor andere opdrachtgevers.
De werkende heeft een inspanningsverplichting.

Meer lezen:
Keuzehulp ZZP ja of nee?
Toelichting Beoordeling arbeidsrelaties Beslis- en afwegingskader
Voorbeelden per sector
Handhavingsplan arbeidsrelaties tranche 2025